ଓଡିଆ ଭାଷାର ନବଜାଗରଣ ଓ ସାରଳା ଦାସ

 IWÿò@û bûhûe ^aRûMeY I iûekû \ûi jòcûõgê ùgLe @û·~ðý IWò@û bûhû iûjòZýe R^K, C}kaýûi bûùa _eòPòZ cûUòe cjûKaò iûekû \ûiu iû]^ûiòq iûeÊZ @a\û^ ~[û[ðùe @Zêk^údö ^câZû, iekZû I ic_ðYZûe GK cì©òðc« _âZúK bûùa Gjò cjûKaò Êúd _âZòbû ÇêeYùe cû’ iûekûu @_û[ôða Ké_ûe @~ûPòZ @a\û^Kê _ûù[dKeò ^òRe cjû^êbaZûe ù~Cñ @ûùfLý eLô~ûAQ«ò Zûe _…û«e ^ûjóö _*\g gZû±úe Gjò cjûKaò Z}ûkú^ iõÄéZ bûhûe _âû]û^ý I aâûjàY icûRe _âû\êbðûaKê _âZòjZ Keò IWò@û iûjòZýKê icé¡ KeòaûKê @ûùMA @ûiò ù~Cñ IWò@û bûhûùe iõÄéZ icKl Kûaý eP^û Keò ^òRe @^^ý _âZòbûe ^ò\gð^ Keò[ôùfö C}ke ae_êZâ Gjò cjû^ Kaòu Rúa^ú i´§ùe aòùgh KòQò Z[ý C_f² jêG ^ûjóö KûeY ^òR Mâ^Úcû^uùe ^òR _eòPd ùi ÆÁ bûaùe ù\A^ûjû«òö ùZùa cûUòe Gjò aòiàd _âZòbû iûekû \ûi iì~ðýaõge _âZòÂûZû cjûeûRû K_òùk¦â ù\a (1435-68) iciûcdòK [ôùf ùaûfò @^êcû^ Keû~ûGö _âPkòZ R^gîZò I Zûu eP^û icêjùe aòlò¯ bûùa ejò[ôaû ùKùZK _õqòKê aòPûeKê ù^ùf SuW _âMYûiÚòZ iûùeûk Mâûc @«MðZ Kûkò^ûM Mâûcùe Kaò R^àMâjY Keò[ôùfö iciûcdòK icûRùe iõÄéZ bûhûe [ôfû ^òeuêg eûRZßö Gjò_eò GK NWòi§ò cêjì©ðùe R^Zûe bûhûùe Mâ^Ú eP^û Keòaûùe ùi [ôùf _â[c Kaòö G_eò GK ùa÷_æaòK _\ùl_ ù^A Cbd aûfàòKú I aýûiuê ^ìZ^ bwúùe eì_ûZ^ Keò Z}ûkú^ ^ò¿âb aûYúbŠûeKê R^Rúa^ ijòZ RWòZ Keò ^òRe _ûe\gðòZû _âcûY Keò[ôùfö iûekû \ûi ù~Cñ Kûaý KaòZû eP^û Keò[ôùf ùi[ôùe [ôfû - eûcûdY, cjûbûeZ I bûMaZö ùi ùfLôQ«ò - GVûùe eûcûdY ùjCQò ‘aòfuû eûcûdY’, bûeZ ùjCQò ‘cjûbûeZ’ I gòeú bûMaZ ùjCQò ‘ù\aú bûMaZ’ aû ‘PŠú_êeûY’ö G[ô ijòZ aûfàòKú eûcûdY, flàú^ûeûdY aP^òKû I ‘i¯KûŠ eûcûdY’ _âbéZò c¤ Zûu ùfL^úeê ^òüiéZ ùjûA@Qòö ö ‘iûekû cjûbûeZ’ Kaòu Mâ^Úcû^u c¤ùe aéj©cö G_eòKò Gjû @ûKûeùe aýûiù\au iõÄéZ cjûbûeZ Vûeê c¤ aWö aýûiu cjûbûeZùe ùgæûK iõLýû GKfl ùjûA[ôaû ùaùk iûekû \ûiu _\ iõLýû GKfl Pûkòg jRûeö ‘PŠú _êeûY’ cjûbûeZe _ea©ðú eP^ûö gêK-_eúlòZ i´û\ @ûKûeùe I cjòhûiêe a] _âiwKê C_Rúaý Keò Gjû ePòZö flàú ^ûeûdY aP^òKû ù_û[ô @ûKûeùe ejòQòö \ûŠòaé©ùe ePòZ Gjò Mâ^ÚUò cjûflàúu a¦^ûùe @ûe¸ ùjûA@Qòö flÜú-^ûeûdYu Kù[û_K[^ ùg÷kúùe Gjû ePòZö iûekû \ûi cjûbûeZ IWò@û RûZòe Rúa^ ùa\ Kjòùf @Zêýqò ùja^ûjóö Gjû cìk iõÄéZ cjûbûeZe @^êaû\ ^êùjñö cìk Mâ^ÚUòe KuûkKê cûZâ MâjY Keò iûekû \ûi ùi[ôùf Ê-KÌ^û gqò akùe eqcûõi iõù~ûM KeòQ«òö iûekû cjûbûeZe G_eò ùKøYiò \òM ^ûjó, ù~Cñ[ôùf iûekû \ûiu RûZúdZûe Qû_ ù\LôaûKê còùk^ûjóö Zûu aòePòZ cjûbûeZùe IWògûe cVc¦òe, ]cð_úV, bìùMûk, R^_\, _aðZ, ^\ ^\ú, @eYý, Kò´\«ú, ùfûKK[û I ùfûK aògßûiKê Rúa« eì_ùe eì_ûdòZ KeòQ«ò Zûjû Zûu @iûcû^ý ùaø¡òK ùPZ^ûe K[û Kùjö cjûbûeZùe iûekû \ûi 18Uò _að eLôQ«ò ù~Cñ[ôùe @û\ò_að, c¤_að, ibû_að, a^_að, aòeûU _að, Cù\ýûM _að, búhà_að, ù\âûY_að, K‰ð_að, gfý_að, M\û_að, KûAñgòKû _að, ^ûeú_að, gû«ò_að, @gßùc] _að, @ûgâcòKû _að, cìhkú _að I ÊMðûùeûjY _að ejòQòö iûek cjûbûeZ _âaP^, ^úZòK[û I ùfûKK[ûe LYòö iûekû \ûi C}ke @û\òKaò ùjûA[ôaûeê Zûu eP^ûakú \ßûeû _ea©ðú Kaò I iûjòZòýKcûù^ ajêk bûaùe _âbûaòZ ùjûAQ«òö akeûc \ûiu ‘RMùcûj^ eûcûdY’ùe iûekû \ûiu cjûbûeZe ÆÁ _âbûa ù\LôaûKê còùkö IWò@û bûMaZKûe RM^Üû[ \ûi c¤ Zûu K[ûaÉê \ßûeû aòùgh _âbûaòZ ùjûA[ôùfö ùijò_eò \ú^Ké¾ \ûiu ‘iêb\âû _eòYd’, bqPeY \ûiu ‘c[êeûcwk’ùe iûekû \ûiuê @^êieY Keò[ôùfö @û]ê^òK ~êMiâÁû Kaòae eû]û^û[ eûd iûekû \ûiu cjûbûeZeê K[ûaÉê @ûjeY Keò ‘aûYjeY’, ‘ùaYú iõjûe’ @û\ò ù_øeûYòK Kûaýcû^ eP^û Keò[ôùfö Gjò_eò aýûiKaò `Kòe ùcûj^ c¤ ^òR M\ý eP^ûùe iûekûu bûhû aýajûe Keò IWò@û bûhûe _âKûglc gqò _â\gð^ Keò[ôùfö ùKak IWògûùe ^êùjñ, IWògû aûjûee iûjòZòýKcûù^ c¤ iûekû cjûbûeZe bûa-iμ\ùe cêMÛùjûA Gjû \ßûeû _âbûaòZ ùjûAQ«òö `kÊeì_ awkû bûhûùe iûekû cjûbûeZ ePòZ ùjûA[ôfûö iaê\òMeê aòPûe Kùf \úNð _û*gjeê C¡ßð ahð ]eò ajê _êeûY Kûaý, ~ûZâû, iê@ûw _âbéZò iûeÊZ iâÁûcûù^ iûekû \ûiu eP^ûakú \ßûeû _âbûaòZ ùjûA@ûiêQ«òö ùZYê, Zûuê ùKak Kaò ^êùjñ, IWò@û iûjòZýùe @û\òKaòe cû^ýZû \ò@û~ûAQòö Kêjû~ûG bûhûjó RûZòe _eòPdö bûhû ceòMùf RûZò ceò~òaö bûhûUòG [ôfû ùaûfò @ûùc RûMûUòG _ûAùf 1936 ciòjû G_âòfþ _jòfû \ò^ ö 2014 cûyð 11 ZûeòLùe @ûc cûZébhû gûÈúd cû^ýZû _ûAfûö G ùlZâùe iûekû cjûbûeZ @û\òMâ^Ú bûùa MeêZß_ìYð bìcòKûKê @ÊúKûe Keò ùja^òö IWò@û bûhûe ^aRûMeY @û\òKaò jñò @ûYò[òùfö ibû_Zò iûeÊZ _eòh\, RMZiòõj_êe ùcû - 9937151052